Bouwen, bouwen, of toch niet?

In de drang naar meer woningen gaan de gedachten vaak automatisch naar nieuwbouw. Onbewust sorteren we daarop voor. Maar er is meer, vooral in de bestaande voorraad is nog veel mogelijk. Bovendien verlengen we dan het gebruik van gebouwen, wat een enorme bijdrage levert aan de beperking van het materiaalgebruik. Zelfs als sloop onvermijdelijk is, kan de locatie hergebruikt worden.

Loop eens met een nieuwe blik door een gebied waarvan je denkt dat je het kent; je eigen wijk, het bedrijventerrein waar je bedrijf gevestigd is. Zo’n bestaand gebouw heeft al een nutsaansluiting, er is al een ontsluitingsweg en ook de rest van de infrastructuur is in basis aanwezig. Met een beetje geluk is er zelfs al openbaar vervoer op loopafstand. Ook hier geldt dat renovatie noodzakelijk zal zijn, maar op nul beginnen is niet nodig. Bedenk ook dat renovatie in bredere zin een impuls vormt voor een gebied. Meer mensen dus meer activiteit en dus ook draagvlak voor allerlei activiteiten en voorzieningen. De transformatie van binnenstedelijke industrieterreinen door het hele land bewijst dat het kan en dat het veel oplevert. In bijna alle grote en middelgrote steden zijn aansprekende voorbeelden te vinden, maar zijn er ook nog steeds gebouwen, buurten en gebieden die om verbetering lijken te smeken.

Daarbij besef ik heel goed dat dit lastiger opgaven zijn dan het inmiddels spreekwoordelijke ‘straatje erbij’. Hoewel ook dat te vaak op onverwachte weerstand stuit, niet in de laatste plaats van mensen die al wel een passend dak boven het hoofd hebben. Het slim en pro-actief meenemen van huidige gebruikers en bewoners is een vanzelfsprekende randvoorwaarde voor een succesvol proces. Maar denk ook aan de mensen eromheen die alleen overlast en meer verkeersdruk denken te gaan ervaren, zeker tijdens de bouwperiode. Ook tijdens de stadsvernieuwingsgolf aan het eind van de vorige eeuw hebben we zulke zaken kunnen oplossen. Die ervaring is nog aanwezig binnen instanties en bedrijven.

Dus, kunnen we het woningtekort oplossen door bouwen? Ja, maar alleen als we dat breder zien dan nieuwbouw alleen. Transformeren, splitsen, optoppen, renoveren is zeker niet minder belangrijk, en – als het erop aankomt – minstens zo leuk om te realiseren.