Wie het woord ‘zon’ hoort, denkt al snel aan warme tot tropische regio’s. Het is dan ook niet vreemd dat Australië – vooral in de ‘outback’ – al ver is gevorderd in de toepassing van zonnestroom. ‘Down Under’ schakelen Western Power en Horizon Power nu over op een combinatie van pv-panelen, batterijen en digitale technologie. Dergelijke ‘vitual power plants’ brengen balans in de energievoorziening aan.
Tot voor kort was de grootschalige combinatie van digitale technologie, pv-panelen en batterijopslag een dagdroom voor netwerkbedrijven of tso’s (transmission system operators). Afgezien van een aantal demoprojecten en experimenten werd er op dit gebied nog maar weinig gedaan. Het lijkt er op dat daar nu een eind aan komt. Eind vorig jaar kondigden Western Power en Horizon Power, de tso’s voor het westen van Australië, aan dat ze met een grootschalige uitrol van ‘vitual power plants’ beginnen, vooral in afgelegen streken.
Batterijen
Die uitrol is bepaald geen verrassing: al vanaf juni 2016 experimenteerde Western Power met zo’n plant in Ravensthorpe, zes afgelegen boerderijen in de zuidwestelijke regio die zich aan de rand van het south west interconnected network (swis) bevindt. Het netwerk aldaar is aan vervanging toe: alleen al in 2016 waren er 65 h aan storingen, terwijl maar liefst 92 procent van de bebouwing van zonnestroom kon worden voorzien, mits er batterijopslag aanwezig is. Tijdens de pilot zijn zowel de kosten voor pv-panelen als batterijen sterk gedaald.
Sinds eind vorig jaar pakt Western Power het daarom groter aan: niet zes, maar zestig locaties in de outback zullen via publieke aanbesteding sps (stand-alone solar systems) met batterijen krijgen. De zestig locaties zijn geselecteerd op basis van leeftijd, conditie van het plaatselijke netwerk en het energiegebruik van de boerderijen. Mocht batterijopslag na twee dagen zonloos leeg zijn, dan nemen dieselgeneratoren de energievoorziening over.
‘Het is een uitdaging hier voor een veilige, efficiënte en betrouwbare elektriciteit te zorgen’, zei Ben Wyatt, de vroegere minister van energie voor West Australië, bij de aankondiging. ‘Uitgestrekte stroomlijnen zijn overgeleverd aan wind, regen, vegetatie, bliksem en bosbranden. Als nutsvoorziening zoeken we altijd naar wegen om de betrouwbaarheid voor onze afnemers te verbeteren. Daarom kijken we – via de Public Utilities Office – ook nadrukkelijk naar aanpassingen in wet- en regelgeving.’
Intelligent netwerk
Nog interessanter is wat Horizon Power, de andere tso, sinds eind vorig jaar aan het doen is. Horizon Power gaat namelijk het act (active control technology) platform van PXiSE Energy voor de regio toepassen. Tot voor kort werden deze derms (of distributed energy resource management solutions) vrijwel alleen gebruikt bij Sempra, het moederbedrijf van PXiSE (San Diego, VS), en commercieel op de Silver Oak winery in Sonoma County (bekend wijngebied ten noorden van San Francisco). De uitrol van act naar 50.000 decentrale energiebronnen over een netwerk van 2,3 miljoen km2 – bijna kwart van het continent – is ontegenzeggelijk een enorme operatie.
Volgens Patrick Lee, president van PXiSE en vice-president van Sempra, zet het platform algoritmes in om vraag en aanbod van elektriciteit ‘real time’ op elkaar af te stemmen. ‘Ook kunnen duurzame energiebronnen in ons systeem worden gebruikt voor de levering van ondersteunende diensten, zoals reactief vermogen en zelfs frequentieregeling.’
Natuurlijk heeft PXiSE Energy niet de controle over wat achter de meter in Australië gebeurt. Om privacy redenen is dat verboden. Toch kan Horizon Power uit geaggregeerde data voldoende gegevens halen om de balans in hun verstrekkende netwerk beter in stand te houden.
PXiSE doet dit door de inzet van syncrophasors (in tijd gesynchroniseerde getallen die zowel de magnitude- als fasehoek van sinusgolven in stroom weergeven). ‘Die syncrophasors geven ons inzicht in talloze punten op het netwerk’, stelt Lee.
Leap frog
West Australië is aan een inhaalslag bezig. Terwijl Queensland meer dan 5,6 GW aan pv- en windenergieprojecten in de pijplijn heeft, komt WA nog niet eens aan 1 GW. Wat Western Power en Horizon Power nu gaan doen, is wereldwijd het grootste op gebied van ‘virtual power plants’. Het biedt in elk geval Wet Australië wellicht de mogelijkheid om haar achterstand op het gebied van duurzame energie om te zetten naar een pionierspositie.
Tekst: Tseard Zoethout, freelance journalist
Fotografie: Industrie