Januari 2022
Energie-eiland van 10 GW voor Deense kust
VV+ Opvallend
In juni 2020 stemde een brede meerderheid van het Deense parlement in met de realisatie van een tweetal zogenaamde ‘energie-eilanden’. Eén daarvan zal ten westen van Jutland in de Noordzee komen te liggen. Dit energieknooppunt wordt het grootste bouwproject in de Deense geschiedenis en zal de elektrische stroom van de omliggende windparken op zee aansluiten en distribueren.
Denemarken heeft een lange geschiedenis in windenergie. In 1991 bouwde het land het eerste offshore windpark ter wereld en het zet sindsdien de sterke wind op zee in voor de productie van serieuze hoeveelheden elektrische energie. Drie decennia later is Denemarken weer een innovatieve koploper op het vlak van duurzame energie. Naar aanleiding van het Klimaatakkoord werd het besluit genomen om in 2033 een tweetal energie-eilanden gereed te hebben.
Offshore elektriciteitscentrale
Een van de eilanden komt in de Noordzee voor de kust van Jutland te liggen. Het wordt een kunstmatig, drijvend eiland dat met innovatieve technieken aan de zeebodem wordt vastgemaakt. Dit is onder meer mogelijk omdat de diepte ter plekke minder dan 30 meter is. Dit eiland, of beter: energiehub, is te beschouwen als een offshore-elektriciteitscentrale die groene stroom van honderden windturbines rondom het eiland verzamelt en rechtstreeks distribueert naar consumenten. De windturbines zullen naar verwachting groter zijn dan de huidige offshore windturbines en zullen ook verder op zee komen te staan, zodat ze vanaf het land met het blote oog niet zichtbaar zijn.
Twaalf hectare
Het eiland zelf heeft naar verwachting een totale oppervlakte van ten minste 120.000 m2. Bij aanvang zal het in staat zijn om tot 3 GW van de omliggende windturbines te verwerken. Deze hoeveelheid komt overeen met het elektriciteitsverbruik van drie miljoen huishoudens en is twee keer de hoeveelheid energie die alle offshore windturbines in Denemarken op dit moment samen kunnen opwekken. Verder is het ongeveer de helft van het totale elektriciteitsverbruik van Denemarken. Het vermogen wordt in de tijd gefaseerd uitgebreid tot maximaal 10 GW, waarmee het elektriciteitsverbruik van 10 miljoen huishoudens kan worden gedekt. Wanneer dit inderdaad lukt, zal Denemarken een overproductie aan groene stroom hebben en hiermee in staat zijn om aan omliggende buurlanden te leveren. Daarmee vervult het een rol in het uitfaseren van fossiele energie in Europa.
Extra mogelijkheden
Het verzamelen en distribueren van elektrische energie is niet de enige mogelijkheid die het eiland biedt. Qua uitbreiding valt te denken aan voorzieningen voor de opslag van groene stroom in grote accu’s. Hiermee kan een grote buffer worden gecreëerd voor momenten dat het even minder waait. Daarnaast is de opgeslagen elektrische energie in te zetten om schone brandstoffen, zoals waterstof, te produceren. Wat dat betreft biedt het energie-eiland ook mogelijkheden als schakel in toekomstige energiesystemen, zoals Power-to-X.
Europa
Dan Jørgensen, de minister van Klimaat, is enthousiast: ‘Het energieknooppunt in de Noordzee wordt het grootste bouwproject in de Deense geschiedenis. Het zal een grote bijdrage leveren aan de realisatie van het enorme potentieel voor Europese offshore windenergie.’ De rol die het energie-eiland voor Europa speelt, hangt direct samen met de doelstelling van de EU om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. Daarbij heeft de Europese Commissie een vermogen van 300 GW ingecalculeerd voor offshore windenergie. Door de bouw van ‘s werelds eerste energieknooppunt met een potentiële capaciteit van 10 GW, draagt Denemarken aanzienlijk bij aan deze ambitieuze doelstelling.
Samenwerking
Het project wordt een publiek-private samenwerking tussen de Deense staat en particuliere bedrijven. Omdat het eiland wordt aangemerkt als vitale infrastructuur, zal de staat een meerderheidsbelang krijgen. De rol van particuliere bedrijven wordt echter als onderscheidend gezien om het zakelijk potentieel op het gebied van innovatie, flexibiliteit en kosteneffectiviteit maximaal te kunnen benutten. Het Deense Energieagentschap wil het aanbestedingsproces in 2022 te starten. De winnaar van de aanbesteding wordt naar verwachting begin 2023 bekend gemaakt. Vervolgens is het de bedoeling om in 2026 te beginnen met bouwen en in 2033 klaar te zijn. Mogelijk ook eerder. Het Deense ministerie van Energie schat de kosten van het eiland, plus de aanleg van 10 GW aan windparken en de bijbehorende infrastructuur, op ruim 28 miljard euro.
Tekst: ing. Marjolein de Wit – Blok, freelance journaliste
Fotografie: Industrie
Meer weten over innovatieve technieken en ontwikkelingen?
Meld u dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief.