Houten kernen opvallend aan nieuw kantoor Triodos

Al in 2010 bestonden er plannen om het nieuwe kantoor op landgoed ‘De Reehorst’ in Zeist neer te zetten. Triodos Bank Nederland en Triodos Investment Management groeiden namelijk uit hun jasje terwijl het landgoed door een ongelukkige aankoop – een boerderij met enkele stukken grond – op het randje van faillissement balanceerde. Triodos Bank, net als ‘De Reehorst’ voortgekomen uit het antroposofische gedachtegoed, kocht het landgoed via een speciale constructie op. Mocht het geen bouwvergunning voor het nieuwe kantoorpand krijgen, dan kon de koop ook weer ongedaan worden gemaakt.

Ecologische Hoofdstructuur

Hoewel het niet zo ver is gekomen, liep het verkrijgen van de vergunning wel jaren vertraging op. Stichting Milieuzorg Zeist plus een aantal omwonenden tekenden namelijk bezwaar aan omdat de bank niet zou hebben aangetoond dat dergelijke nieuwbouw in de regionale behoefte voorziet. Volgens de stichting staan in Utrecht vele kantoorpanden leeg, waaronder ‘Lenteleven’ van 6.000 m2 (nota bene grenzend aan Triodos’ hoofdkantoor), terwijl ook andere panden in de verkoop zijn gekomen. Het voornaamste bezwaar van de lokale natuur- en milieuorganisaties was echter dat het landgoed, liggend binnen de Stichtse Lustwarande, deel uitmaakt van de Ecologische Hoofdstructuur (ehs). Dit landelijk netwerk is van groot belang voor het behoud van soorten. Nieuwbouw van maar liefst 12.500 m2 kantoorruimte en een grote, aangrenzende parkeerplaats zullen, hoe dan ook, de natuurlijke, landschappelijke en cultuurhistorische waarden van het gebied aantasten.

Demontabel

Dat alles was Triodos bijna vanaf het begin bekend. Zowel de bank als de gemeente Utrechtse Heuvelrug hebben terdege rekening gehouden met die waarden, maar ook met eventuele vertraging voor het afgeven van de bouwvergunning. Mede om tegemoet te komen aan de bezwaren heeft de bank uiteenlopende onderzoeken naar duurzaam beheer van het landgoed laten uitvoeren. Conclusie? Ruimtelijke inpassing van het straks internationale hoofdkantoor is ecologisch aanvaardbaar.

Nu heeft Triodos bank wel een architect in de arm genomen die vanaf de oprichting in 1991 zijn sporen in de wereld van duurzaamheid ruimschoots heeft verdiend: Thomas Rau. Kern van het ontwerp zijn drie grote torens voor drie, vier en zes bouwlagen. Normaliter worden die kernen wegens stabiliteit in beton uitgevoerd. Thomas Rau koos voor een veel duurzamer materiaal: gsc-gecertificeerd hout. Om de milieubelasting op de bouwplek te minimaliseren, zijn de enorme houten wanden – 3,5 m hoog en 15,24 m lang – met een 3D bim-systeem ontworpen en in de werkplaats van Derix Gelijmde Houtconstructies in elkaar gezet. Prefab zorgt ervoor dat er minder bewegingen in het natuurgebied nodig zijn terwijl het bim-systeem alle onderdelen en materiaalsoorten nauwkeurig registreert, tot aan de circa 65.000 schroeven in verschillende formaten en typen aan toe. Dankzij kruislingse verlijming en vingerlassen van de kernen worden de houtverliezen beperkt gehouden. Het pand blijft buiten de historische zichtlijn en komt nergens boven de boomgrens van het landgoed uit.

Hoge milieuscore

Toepassing van hout en aanpassing aan het landschap is echter niet het enige waarom het gebouw zo hoog op de duurzaamheidladder van Breeam scoort (ruim 94 procent).
Dankzij de inzet van wko, een warmtepomp en pv-panelen op het dak van de parkeergarage kan het gebouw, als het medio volgend jaar wordt opgeleverd, volledig in de energiebehoefte van de zes- tot achthonderd medewerkers voorzien.
Wel heeft de bank – die zich op haar duurzame karakter laat voorstaan – enige compromissen met het architectenbureau moeten sluiten. Thomas Rau wilde de stalen vliesgevelconstructie van het gebouw in eerste instantie geheel met energiezuinig glas uitvoeren. Dat zou echter ten koste van het binnenklimaat zijn gegaan. In overleg is toen besloten de raampartijen van zonwering te voorzien. Die oplossing komt ten goede aan zowel het binnenklimaat voor de medewerkers als aan de beoogde transparantie die de architect voorstaat.

Duurzaam?

Realisatie van het nieuwe kantoorpand legt op pijnlijke wijze bloot dat aan duurzaamheid de nodige haken en ogen zitten. Kies je voor nieuw of ga je bestaande bouw transformeren? Triodos Bank had er ook voor kunnen kiezen om bestaande kantoorpanden in de regio tot nieuwe werkruimtes te transformeren. Het wnf heeft dat ruim 10 jaar geleden met landgoed Schoonoord gedaan, nog geen 5 km van ‘De Reehorst’ verwijderd. Het uitvoerende architectenbureau? Thomas Rau.

Tekst: Seard Zoethout, freelance journalist.
Fotografie: Industrie, Bert Rietberg