Eind april was het dan zover: TenneT, de Nederlands-Duitse netbeheerder lanceerde, samen met het Zwitserse Swissgrid en het Italiaanse Terna het platform Equigy. Dit ‘crowd balancing’-platform brengt aggregators bij elkaar om duurzame bronnen door blockchain te verbinden. Equigy is gratis voor aggregators en open source. Energiebedrijven, pv-exploitanten en eigenaren van wagenparken tonen grote interesse.
De lancering van het platform valt toevalligerwijs samen met de verdere internationalisering van TenneT. De transmissiebeheerder heeft al jaren een groot deel van noordwestelijk Duitsland in handen. Sinds kort worden daarom onderhandelingen tussen Nederland en Duitsland gevoerd om een deel van de aandelen bij Duitsland onder te brengen, noodzakelijk om de energietransitie te bekostigen. De energietransitie grijpt namelijk in op zowel de aanbod- als vraagzijde. Zo wordt Duitsland, met ruim 30 procent duurzame energiebronnen wereldwijd koploper, steeds meer geconfronteerd met schommelingen op het midden- en hoogspanningsnet. Tegelijkertijd zal het stroomverbruik door de groei in elektrische auto’s, (thuis)batterijen, pv-panelen en warmtepompen de komende jaren alleen maar toenemen.
Europees
Om in die behoefte aan flexibiliteit op het net te voorzien, heeft TenneT het digitaal platform Equigy gelanceerd, niet alleen hier en in Duitsland, maar dus ook in Zwitserland en Italië. Equigy brengt vraag en aanbod nu in kaart en stelt vast waar en hoe de tekorten en overschotten aan stroom het beste kunnen worden opgelost. De netbeheerder heeft er bewust voor gekozen Equigy internationaal uit te rollen. ‘In een gezamenlijke Europese markt zullen we gezamenlijk oplossingen moeten ontwikkelen. We hebben al dezelfde stopcontacten. Het zou zonde en onnodig duur zijn om uiteenlopende systemen op te zetten’, aldus Manon van Beek, ceo van TenneT.
Elektrisch vervoer
Een van de belangrijkste sectoren waar Equigy zich op richt, is elektrisch vervoer. Dat gebeurt niet zonder reden. Naar verwachting zullen er in ons land – Europees koploper op gebied van elektrisch vervoer – binnen 10 jaar circa twee miljoen elektrische auto’s rondrijden. Met hun batterij kunnen die het fluctuerend aanbod aan duurzame stroom voor een steeds groter gedeelte in balans brengen. Nu al rijden er tweehonderdduizend stekkerauto’s in Nederland rond, goed voor circa 2 GW oftewel meer dan 10 procent van de landelijke transportpiek van 19 GW. Uitwisseling van stroom is natuurlijk niet nieuw. Verschillende pilots bij BMW, We Drive Solar (Utrecht) en Nissan hebben laten zien dat bi-directioneel laden/ontladen van e-auto’s niet alleen technisch, maar ook economisch tot de mogelijkheden behoort. Daarnaast biedt het ‘crowd balancing’-platform van TenneT kansen voor eigenaren van pv-panelen, thuisbatterijen en warmtepompen die kunnen handelen met stroomoverschotten zodat de energietransitie efficiënter verloopt en meer draagvlak onder de bevolking krijgt.
Blockchain
Voor de koppeling van miljoenen transacties in het 10 kW-bereik heeft Equigy blockchain-technologie ingezet. Deze technologie maakt het mogelijk om, zonder tussenkomst van derden, eenvoudig, gecontroleerd en veilig gegevens tussen aanbieder en ontvanger uit te wisselen. Tevens kunnen lokale en regionale netbeheerders gratis op het Equigy-platform worden aangesloten.
Aggregators
Maar er zit een addertje onder het gras: wet- en regelgeving verhinderen dat Equigy – of beter: TenneT – zich met commerciële activiteiten bezighoudt. Hun taak is een publieke: een veilig, betrouwbaar en leveringszeker elektriciteitsnet. Daarom kunnen alleen aggregators zich bij het platform aansluiten. Je kunt hierbij denken aan eigenaren van (elektrische) wagenparken, windparken of thuisbatterijen. Hen is het immers wel toegestaan om met elektriciteit te handelen. Volgens een woordvoerder van TenneT is sinds de lancering de interesse uit het duurzame bedrijfsleven overweldigend. Ook lopen er momenteel onderhandelingen met andere landen, zoals Denemarken, om later aan Equigy deel te nemen. Wie straks aan het platform gaat verdienen, is op dit moment koffiedik kijken. Een fabrikant als Tesla heeft een prima uitgangspositie, maar ook andere aggregators – van laadpaalproducenten en parkeerexploitanten tot energiebedrijven en leasemaatschappijen – kunnen er hun voordeel mee doen. Wel is het zo dat bi-directioneel laden nu nog in de kinderschoenen staat (tot op heden zijn het vooral pilots die van de technologie gebruik maken). Daarnaast moeten er een juiste verhouding worden geschapen tussen kosten en baten, dus niet dat de baten uitsluitend bij aggregators terechtkomen en de netbeheerders vervolgens de kosten dragen. Een V2G-verplichting (vehicle to grid) kan hierbij helpen, evenals correcte wet- en regelgeving waarbij alle stroomdata – uit stekkerauto’s, pv-panelen en/of warmtepompen – in handen van de eigenaar en/of gebruiker blijft. <<
Tekst: Tseard Zoethout, freelance journalist.
Fotografie: Industrie