Voetbalvelden worden meer dan de helft van de tijd niet gebruikt. Geen speler te zien. Vaak badend in de zon. Dat bracht Jelle Hilarius, student sportmanagement aan Hogeschool Windesheim, op een idee: een flexibel zonnetapijt dat je na de wedstrijd over sportvelden kunt uit- en oprollen, voldoende stroom voor 85 huishoudens. Deze zomer test zijn team of het zonnetapijt meer dan tienduizend klappen kan opvangen.
Flexibele zonnepanelen zijn al enige jaren op de markt en mogen zich in toenemende aandacht verheugen. Je ziet ze op boten, jachten, caravans, schuren en vakantiehuisjes. Waren zulke panelen vroeger vrij kostbaar en boekten ze veel lagere rendementen dan reguliere panelen, tegenwoordig lijken de grootste hobbels overwonnen. Door opschaling in de pv-sector liggen de opbrengsten op hetzelfde niveau als de overbekende blauwe pv-panelen op daken en in de velden. Flexibele panelen voor de consument, weliswaar ruim 10 procent duurder dan reguliere pv-panelen, behalen nu gemiddelde rendementen van bijna 20 procent terwijl de efficiëntste (in experimenteel stadium) richting de 40 procent gaan.
Sponsoring sportclubs
Hoe kwam Jelle Hilarius (31), professioneel volleyballer bij topclub Orion, op het idee van een zonnetapijt? In 2016 sprak hij, toen vierdejaarstudent sportmanagement aan Windesheim, met Robert Colijn van Blauwvinger Energie over nieuwe manieren voor sportsponsoring. Zwolle had namelijk zwaar gesneden in de toekenning van sportsubsidies, ruim 800.000 euro. Allerlei mogelijke vormen van duurzame energie passeerden de revue, en via zonnepanelen kwamen ze op inkomsten voor sportclubs. Ineens viel bij hem het kwartje: dunne-filmzonnepanelen waarmee je stroom opwekt en die je gemakkelijk kan oprollen! Inkomsten voor de clubs, elektriciteit voor omliggende wijken; het zonnetapijt was geboren. Met onder meer de slogan ‘een fakir kan ervan leren’ wonnen Hilarius en Jules van Haaren (technisch ingenieur) de Sporthackathon van de nhl/Windesheim hogescholen. Eind vorig jaar volgde de ‘Sportinnovator’ prijs (100.000 euro) van het ministerie van vws. Ook droegen Cleantech Regio (1.000 euro), Natuur & Milieu Overijssel (3.000 euro) en initiatiefrijk Zwolle (15.000 euro) hun steentje aan het zonnetapijt bij.
Hobbels
Inmiddels werken Hilarius c.s. vanuit het bedrijfsverzamelgebouw ‘De Vrolijkheid’ van Green PAC iLab driftig aan R&D. Vrijwel al het geld is in onderzoek gestoken. Het iLab is opgezet door nhl Stenden, Hogeschool Emmen en die van Windesheim, en heeft als doelstelling om innovatieve kunststoftoepassingen te bevorderen (daarmee kreeg iLab eind november 2019 de sme Award voor Ondernemerschapbevordering van de EU). Het iLab steunt hen bij ondernemersvragen. Voor een oprolbaar zonnetapijt moet zijn team nog vele hobbels nemen, zowel letterlijk als figuurlijk. Een oprolbaar zonnepaneel is één ding, het op die schaal naar de markt brengen een andere. Het oprolsysteem moet automatisch zijn werk doen en het vuil van de pv-folie afvegen. Ook is er de maat: 5 m breed, 80 m lang. Hoe ga je die folie aan het tapijt vastmaken? Waait het niet op of, aan de andere kant, plakt het niet teveel? En hoeveel duizenden keren gaat het mee voordat de opbrengsten door belopen of uitrollen teruglopen? Doel van onderzoek.
Samenwerking
Sinds vorig jaar heeft Wattage, de start-up van Hilarius, de handen ineen geslagen met marktpartijen uit de duurzame energiewereld, variërend van Blauwvinger Energie en Mindt, een bureau dat mikt op zoveel mogelijk sociale en ecologische impact, tot tint (Techniek in Tuinbouw) uit het Westland dat, net als Wattage, de ‘Sportinnovator’ prijs van 100.000 euro heeft gewonnen en oprolsystemen voor het tapijt verzint terwijl Wattage zich op vermarkting en zonneceltechnologie toespitst. Ook heeft Wattage contact gelegd met een Britse start-up die hen nu helpt met berekeningen hoeveel het tapijt per vierkante meter gaat opbrengen. Daarnaast steunen gemeente Zwolle en enkele sportclubs het initiatief.
Perspectief
Volgens de initiatiefnemers zijn er legio mogelijkheden. Als Hilarius c.s. vasthouden aan stimulering van lokale duurzame energie, kunnen ze niet alleen clubs aan zich binden, maar ook omwonenden. Daaraan zijn wel voorwaarden verbonden. Voor sportvelden moet Wattage onder meer een oproltijd van maximaal een kwartier halen zonder dat de prestaties van de dunne film tijdens de duizenden keren op- en afrollen teveel teruglopen. Mocht men daarin slagen, dan ligt een uitrol naar (semi)publieke plekken als parkeerplaatsen en schoolterreinen in het verschiet.
Tekst: Tseard Zoethout
Fotografie: Industrie